Lees: Digitale besluitvorming in een mensenwereld
In besluitvormingsprocessen wordt steeds meer gebruik gemaakt van automatisering. De belofte is dat beslissingen hierdoor efficiënter en nauwkeuriger genomen worden, maar dat wordt niet altijd waargemaakt. Hoe kan geautomatiseerde besluitvorming beter aansluiten op de werkelijke situatie van burgers?
Of iemand recht heeft op zorgtoeslag, een huurwoning, of de hoogte van een belasting: steeds meer beslissingen zijn geautomatiseerd. Gegevens worden vanuit verschillende databases verzameld en door automatische beslisregels, die we algoritmen noemen, geanalyseerd. Maar, computers zijn niet in staat om de volledige menselijke realiteit waar te nemen, dus een besluit is altijd een vertaling van de situatie en kan fouten bevatten. Hoe kunnen we voorkomen dat inwoners blootgesteld worden aan de risico’s en ongemakken die gepaard gaan met deze systemen? En hoe kunnen zij controleren of een digitaal besluit op een correcte manier tot stand is gekomen?
In deze casus lees je over het digitale Huishoudboekje, een initiatief van de gemeente Utrecht dat bewoners helpt bij het beheren van hun financiën. Het laat zien hoe geautomatiseerde besluitvorming, mits de kwaliteit gegarandeerd is, kan aansluiten op de praktische leefwereld van de (kwetsbare) burger. Ook hier blijft voorzichtigheid noodzakelijk. Een administratief correct besluit is niet in alle gevallen een moreel rechtvaardig besluit. De casus biedt drie suggesties voor verantwoorde inzet van automatisering.